Beproeving en overwinning van het geloof
Beproeving en overwinning van het geloof is het eerste deel in een serie met theologische werken van Samuel Rutherford. Het is de vertaling van het boek The Trial and Triumph of Faith, een boek van de Schotse puritein uit het jaar 1645. Het tweede deel in de serie zal een vertaling zijn van Influences of the Life of grace. Ook Rutherfords werken The Covenant of Life Opened en The power of faith and prayer zullen vertaald worden. De Banier heeft momenteel veel aandacht voor de puriteinen. Naast deze serie van Samuel Rutherford is men recent ook begonnen aan een serie met puriteinse klassieken. Hiermee maken ze waardevolle werken van puriteinen toegankelijk.
Het bevorderen van de toegankelijkheid blijkt ook uit het feit dat alle 27 preken in deze bundel voorzien zijn van een leeswijzer. In een leeswijzer wordt er een toelichting gegeven bij de preek, wat helpt bij het begrijpen van de preek. Zo wordt er bijvoorbeeld duidelijk gemaakt welke hoofdthema’s naar voren komen, welke toepassingen Rutherford maakt, waar hij de aandacht op legt en welke beelden hij gebruikt. Door dit van tevoren te lezen, hoeven er bij het lezen van de preek verschillende denkstappen niet meer gemaakt te worden, waardoor de boodschap van de preek duidelijker naar voren komt.
In de preken komen de thema’s genade, gemeenschap met Christus, voorzienigheid, geloof, beproeving, gebed en verbond der genade naar voren. De preken gaan allemaal over de geschiedenis van de Kananese vrouw. Deze geschiedenis wordt in de preken gebruikt als kapstok om de eerdergenoemde thema’s te behandelen. Meerdere malen weidt Rutherford uitvoerig uit over andere Bijbelgedeeltes, waardoor de link met de geschiedenis van de Kananese vrouw weg lijkt te vallen. Overigens hebben de preken niet heel sterk het karakter van een preek, maar meer van een verhandeling. Zo wordt er in de preken gerefereerd aan opponenten en hun theologische standpunten, waarbij op een systematische wijze wordt weergegeven hoe we ons daartoe moeten verhouden. Veelal zijn dit uitbreidingen die later toegevoegd zijn door Rutherford, voordat hij de preken uitgaf.
Rutherford staat met name bekend om zijn brieven. In zijn brieven komen veel affectieve bewoordingen voor en dat is ook te zien in zijn preken. Hij gebruikt ook daar veel metaforen en poëtische taal. Zijn taalgebruik staat dicht bij het dagelijks leven van de mensen, waardoor er herkenning is bij de hoorders, zoals in dit fragment over het lijden in de wereld en de aard van Gods roede: “Op de kiespijn van een verworpene schrijft en graveert God een stukje van de hel. En wanneer een gelovige levend verbrand, op de pijnbank gelegd en gefolterd wordt, stempelt Hij daarop het graveersel van de hemel, van barmhartigheid en goedertierenheid. Bastaardkruisen en wettig verwekte verdrukkingen hebben dezelfde vader, maar niet dezelfde moeder” (67). Zo gebruikt hij alledaagse, herkenbare zaken om een indrukwekkende boodschap over te brengen.
Naast dat hij veel metaforen gebruikt om de boodschap over te brengen, helpt ook zijn vurigheid daarbij. Zelfs op papier komt die vurigheid over. “Het gebeurt zelden dat geleerden en scholastici gaan geloven, tenzij hun vergrijsde hersenen een kind worden en weer naar school gaan om van Christus de nieuwe kunst van het geloven te leren. Er is immers nooit een daad van ongeloof in iemand geweest, of die groeide op uit deze trotse en welige stengel van een hoogmoedig verstand” (325).
Zijn bewogenheid en vurigheid zetten aan tot verder lezen. Uit alles blijkt hoe belangrijk de zaken zijn waarover hij preekt en schrijft. Telkens weer zit er een ontzettende klem in zijn woorden. Het gaat ergens over, namelijk de eeuwigheid van Rutherfords hoorders en lezers. De preken zijn stuk voor stuk erg indringend en absoluut het lezen waard.
