Beter bemiddelen

In schoolbesturen, kerkenraden, op het werk, in huwelijken en in gezinnen. Overal komen conflicten voor. Steef Post schreef erover in ”Beter bemiddelen. Hoe verbind je mensen in conflict?” Een goed en instructief boek over een niet zo leuk onderwerp. De meeste voorbeelden in het boek dat onlangs bij uitgeverij De Banier verscheen gaan over conflicten tussen mensen van de kerk. Dat is niet fijn. Wél fijn is dat Post prima aanwijzingen geeft om ermee om te gaan. De tekeningen erbij van Wim de Muijnck zijn prachtig: ze vormen een combinatie van scherpte en humor. Ter voorbereiding op dit artikel heb ik het boekje twee keer doorgenomen. Na de eerste keer dacht ik: hiermee ga ik aan de slag, dit kan ik. Als ik nog eens een ruziënde kerkenraad tegenkom, help ik ze. Zo’n reactie heb ik ook als ik iemand zie schilderen. Het lijkt niet zo moeilijk en je zou het zou willen nadoen. Na de tweede lezing dacht ik: het is toch veel moeilijker dan het lijkt. Post beschrijft het allemaal zo eenvoudig, maar bemiddelen bij conflicten is écht niet makkelijk. Als ik nadenk over mijn rol bij het enkele conflict waarbij ik betrokken was, zou Post mij geen voldoende geven. Dus moet ik het boek nóg maar een keer gaan lezen of een cursus gaan volgen voor mediation voordat ik iets in de praktijk breng. En dan vooral eerst oefenen. Post is zelf mediator, met een eigen bureau. Hij schrijft uit zijn expertise en ervaring. Posts boek biedt een leidraad voor moeilijke gesprekken, bij conflicten dus. Welke stappen zet je in een bemiddelingsgesprek? Welke rol vervul je zelf daarbij? Hoe breng je de Bijbelse ethiek in? Hoe ga je om met de emoties die bovenkomen? Waar wil je eigenlijk naartoe werken in zo’n gesprek? De auteur geeft de belangrijke tip dat de gespreksleider „dom”, „lui” en „dakloos” moet blijven. Als je wilt bemiddelen, weet je zelf het minste af van de inhoud het conflict. Dat is prima. Een bemiddelaar bemoeit zich met het communicatieproces en niet met de inhoud van de ruzie. Een bemiddelaar mag lui zijn: de oplossing moet komen van de ruziemakers. Hij hoeft niemand ergens heen te duwen of te redden. De bemiddelaar is geen eigenaar van het conflict. Hij is ook geen partij in het conflict, en dat moet hij vooral niet worden. Hij is als het ware dakloos, onafhankelijk. Juist bij ‘christelijke’ conflicten is dit moeilijk. Omdat God een God van vrede is, wil een bemiddelaar dan te graag dat het weer goed komt tussen mensen. Hij stort zich op het probleem, begint te duwen en te trekken, wijst een van de partijen misschien op schuld en zonde. En het resultaat is dikwijls: het conflict gaat door en de mensen zijn ook nog eens boos op de bemiddelaar. Ik denk dat een christelijke bemiddelaar op een cursus bij Steef Post eerst een paar lessen krijgt in het afleren van goedbedoelde, pastorale miskleunen bij bemiddelen. ”Beter bemiddelen” is maar een dun boekje en de bijlagen zijn kort (over bemiddelen bij huwelijksproblemen en het leiden van lastige vergaderingen). Ook die zijn echter krachtig. Ik beveel dit boekje daarom aan bij iedere geïnteresseerde persoon. Je hoeft geen moeilijke studie gedaan te hebben, want de tekst is kraakhelder. Het meest beveel ik het boek aan bij mensen die wél een moeilijke studie gedaan hebben en naast boekenwijsheid weleens wat praktisch inzicht kunnen gebruiken. Predikanten bijvoorbeeld.