Dienen, leiden, samenbinden

Het is een goede gedachte geweest de levensbeschrijving ”Dienen, leiden, samenbinden” het licht te doen zien. W.B. Kranendonk heeft zich van die taak gekweten en het is een kloek boek geworden met heel veel informatie (784 voetnoten!) over de persoon en het werk van ds. Vergunst. Met de drie trefwoorden uit de titel van het boek heeft Kranendonk de betekenis van ds. Vergunst willen karakteriseren: dienen, leiden, samenbinden. Arie Vergunst mocht godvrezende ouders hebben. Het gezin woonde in Leiden. Ook zijn jongere broer Floor is later predikant geworden, in de Nederlandse Hervormde Kerk. Thuis werden vaak gezelschappen gehouden. Reeds op jonge leeftijd kwam Arie onder de indruk van het geluk van Gods kinderen, die hij daar hoorde spreken. Onder een preek van ds. L. Rijksen werd Vergunst stilgezet. Hij kwam tot de overtuiging dat hij als een rijke jongeling leefde - zonder God in de wereld. Later mocht hij onder een preek van ds. J.B. Bel tot de kennis van de Middelaar komen.
In juni 1946 werd Vergunst toegelaten tot het volgen van de lessen aan de Theologische School in Rotterdam. Aanvankelijk had het er de schijn van dat hij zou worden uitgezonden als legerpredikant naar wat destijds werd genoemd Nederlands-Indië. Deze weg werd echter afgesneden. In plaats van te dienen in Indië, werd de jonge Vergunst (24 jaar!) predikant in Zeist. Hij diende deze gemeente bijna vier jaar, waarna hij tot veler verrassing een beroep aannam naar Corsica, een kleine plattelandsgemeente in de staat South Dakota in de Verenigde Staten. Hij diende Corsica drie jaar en trad in die periode (1955) in het huwelijk met Simonia Treur, die hij nog kende uit zijn Leidse tijd.
De gemeente die hij het langst heeft gediend, is Rotterdam-Centrum geweest (1957 tot 1972). Hier, aan de ‘Boezemsingel’, kwam hij tot zijn grote kracht. Onvoorstelbaar veel werk heeft hij er verricht, niet alleen in de plaatselijke gemeente, maar ook in het gehele kerkverband en op het gebied van politiek en onderwijs. Aan het einde van deze periode heb ik ds. Vergunst persoonlijk leren kennen, nadat ik zijn prediking al vaak had beluisterd en had lief gekregen. Hij werd mijn docent aan de Theologische School en ik werd eerlijk gezegd een beetje overrompeld door zijn bruisende persoonlijkheid en enorme werkkracht. Ietwat argeloos meende hij dat elke student van eenzelfde energie en werkkracht was voorzien als hijzelf. Ik herinner mij dat wij samen het boek gingen doornemen van dr. K. Dijk over het supra- en infralapsarisme op de Synode van Dordrecht. Dit boek wemelt van Latijnse citaten. Mijn docent liet mij soms lezen en vertalen. Toen ik eens wat haperde, vroeg hij langs zijn neus weg: ‘Jij hebt toch Latijn gehad op school?’ Vervolgens nam hij het over en ging met een grote vaart door de tekst van het boek heen... Dan had je weer genoeg om stilletjes naar huis te gaan.
Voor velen onverwacht nam Vergunst in 1972 het beroep aan naar het Brabantse Veen. Daar stond hij tot 1980. Er voer een schok door ons kerkverband toen hij in dat jaar voor de tweede maal in zijn leven een beroep aanvaardde naar overzee: ditmaal naar Kalamazoo in Michigan. Voor ons mensen geheel onverwacht kwam daar in november 1981 een einde aan zijn veelbewogen en arbeidzame leven, door complicaties na een operatie aan zijn halsslagaders. Groot was de verslagenheid in ons kerkverband en daarbuiten.
Kranendonk heeft een mooi boek geschreven. Ik heb het geboeid gelezen. Ds. Vergunst komt erin naar voren zoals hij was. Zijn grote betekenis voor het kerkelijk leven, zijn hartelijke begeerte om waar mogelijk samen te binden, zijn intensieve bemoeienissen met het zendingswerk, het onderwijs en de politiek komen helder naar voren. En dat zonder op enige wijze de persoon van ds. Vergunst te idealiseren: zijn gebreken worden eerlijk benoemd. Hij wordt getekend zoals hij was: een groot man - met een klein hart.