Geestelijke verlatingen
Wim Fieret, die in 2021 een nieuw biografie van Johannes Hoornbeeck verzorgde, laat in zijn inleiding zien dat we met het thema
‘geestelijke verlatingen’ te maken hebben met een katholiek thema. Hij laat zien dat dit thema voorkomt bij Augustinus, Bernardus van Clairvaux, Thomas à Kempis, de Nadere Reformatie en de puriteinen. De inhoud van het boek is een aanvulling van Hoornbeeck op de disputatie van Voetius over de geestelijke verlatingen. Daarin geeft Hoornbeeck een nadere uitwerking van het thema, met achtereenvolgens aandacht voor de kwaal, de vertroostingen, de geneesmiddelen en de verlossing. Achter in het boek is een lijst met namen opgenomen van personen die Hoornbeeck als voorbeeld heeft aangehaald of geciteerd (239-245). Achter deze namen worden steeds de belangrijkste feiten en data over die persoon genoemd.
Wie historisch, taalkundig of theologisch onderzoek doet, kan uiteraard niet volstaan met het raadplegen van deze hertaling. In de voetnoten geeft de hertaler van sommige woorden en zinnen de originele tekst weer, zodat de lezer hem kan narekenen voor wat de keuzes betreft die hij heeft gemaakt. Er is voor gekozen om in deze uitgave de disputatie van Voetius, alsook de verdere aanhangsels, waaronder diverse brieven en een stuk uit het boek van William Ames, niet mee te nemen in de hertaling. Ook zijn bepaalde vindplaatsen en citaten ongenoemd en onvertaald gelaten (39).
Zoals Hoornbeeck het thema ‘geestelijke verlatingen’ behandelt, is het beslist niet tijdgebonden, maar een actueel onderwerp voor lezers in de eenentwintigste eeuw. Arjen van Kralingen wijst in zijn woord vooraf ook daarop: ‘Kerkverlating, vervreemding van het geloof en geestelijke dorheid geven er alle aanleiding toe om ook vandaag de zegen van de nabijheid van de Heere aan te prijzen’ (13). Voorgangers en geestelijke verzorgers kunnen met het lezen van dit pastorale boek hun voordeel doen. Maar het boek kan ook prima gelezen worden door jongeren (van het Hoornbeeck College) en geïnteresseerde gemeenteleden.
Al met al is het een vlot leesbaar, stichtelijk boek geworden. Ik besluit met een citaat dat mij erg aansprak: ‘Twee plaatsen heeft God Zich tot een woning gekozen: de ene is Zijn heerlijkheid in de hemel; en de andere is de verslagen ziel waarin Hij is met Zijn genade. God ziet op de meest geringe en verslagen ziel en woont in hem; en wie Hem een plaats geeft in zijn hart, die geeft Hij daarna een plaats in Zijn hemel. “Komt herwaarts tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven”’ (92-93).
