Gevangene nummer 1

Richard Wurmbrand (1909-2001) en Sabina Oster (1913-2000) waren beiden hoogopgeleide Roemeense Joden die als overtuigde atheïsten met linkse sympathieën een leven van enkel pleziertjes leidden, inclusief veelvuldig bezoek aan nachtclubs, theaters en bioscopen. In ”Gevangene nummer 1” valt te lezen hoe eerst Richard en vervolgens de intelligente en mooie Sabina tot geloof in Jezus Christus kwam. Ze sloten zich aan bij de Lutherse Kerk. Vanaf dat moment stonden de levens van de Wurmbrands geheel in het teken van evangelisatie. Ieder die hun pad kruiste brachten zij de blijde boodschap: Russische soldaten, fascisten, communisten, Joden, heidenen, orthodoxen, cipiers, ondervragers, medegevangenen en kampbeulen. Beiden beseften dat ze hier een prijs voor zouden betalen. Zowel Richard als Sabina onderging in beruchte gevangenissen en strafkampen wrede ondervragingen, vernederingen en martelingen, die in het boek realistisch worden beschreven. Een bijzonder aspect is de oprechte liefde van Richard en Sabina voor hun beulen, van wie sommigen zelfs tot bekering kwamen. Wurmbrand werd in 1964 vrijgelaten en reisde het jaar daarop (na betaling van 10.000 dollar losprijs) met zijn vrouw en zoon Mihai naar het vrije Westen, waar hij wereldwijd bekendheid kreeg door zijn boeken en levendige toespraken. Wanneer hij vertelde over de onvoorstelbare folteringen die hij had moeten ondergaan, ontblootte hij vaak het bovenlijf. De littekens van zijn verwondingen zeiden meer dan duizend woorden. Ook in Nederland werd Wurmbrand een beroemdheid. Wie ”Gevangene nummer 1” openslaat, vindt eerst de warme aanbevelingen van zes prominente figuren uit reformatorische hoek. Dergelijke aanbevelingen waren vijftig jaar geleden overbodig omdat iedereen wist wie Wurmbrand was. Eens –het was op 9 december 1969– toen Richard Wurmbrand in de Bovenkerk van Kampen sprak, was de Kamper kathedraal zo vol dat velen tijdens de bijeenkomst moesten staan. Bovendien luisterde nog een menigte in een ander kerkgebouw mee via de kerktelefoon. ”Gevangene nummer 1” is een uitgave in samenwerking met de Stichting De Ondergrondse Kerk (SDOK), de stichting die werd opgericht ter ondersteuning van Richard en Sabina Wurmbrand. Omdat christenvervolging niet is opgehouden bij de val van het communisme in 1989, is het ook voor ‘verwende’ christenen uit democratische rechtsstaten nuttig dit soort boeken te lezen, om mee te voelen met vervolgde christenen van alle tijden en waar ook ter wereld. Bij een jongere generatie is de kennis over de christenvervolging ten tijde van het communisme vervaagd en de boeken van en over de Wurmbrands zijn alleen nog tweedehands verkrijgbaar. Met de verschijning van ”Gevangene nummer 1” kunnen ook jongeren kennisnemen van dit indrukwekkende levensverhaal. De boeken van en over Richard en Sabina Wurmbrand die eerder verschenen, zijn in dit boek op harmonieuze wijze samengebracht zodat hun afzonderlijke getuigenissen nu als één levensgeschiedenis worden gepresenteerd. Hoewel ”Gevangene nummer 1” geen roman is, leest het boek vanwege de vloeiende en beeldende taal wel als een roman. Indrukwekkend en leerzaam.