Mensen zoals jij
Voor prof. Dr. Benno Zuiddam, gepromoveerd in de theologie en in de Griekse taal en letteren, moet zo’n doelstelling wel een uitdaging geweest zijn.
De hoogleraar doceert veel in Zuid-Afrika en in Australië en schrijft ook columns in het RD. En bovenal: hij is een gedreven mens. Zijn promotiestudies brachten hem veel liefde tot de Vroege Kerk bij. Hij leerde veel van de eerste christenen en gunt dat iedereen, vooral ook jongvolwassenen. Daarom schreef hij Mensen zoals jij in de jij-vorm. Om de weinig-of-niets-lezers in zijn doelgroep tegemoet te komen verdeelde hij zijn boek in 31 hoofdstukken van tussen de vijf en tien pagina’s lang. In elk daarvan wordt een actueel onderwerp besproken en laat de schrijver zien hoe de eerste christenen met datzelfde onderwerp omgingen. Wie niet veel tijd of zin in lezen heeft, kan elke dag een klein stukje lezen. Na een maand is het boek uit en heeft de lezer veel geleerd over de tijd van de Vroege Kerk in verhouding tot de onze.
Wat kunnen we van de Vroege Kerk lezer? In de eerste plaats om als christenen tussen een meerderheid van andersdenkenden te lezen. Zuiddam weet nog veel meer te noemen wat we van de christenen uit de eerste vier eeuwen kunnen leren. Vandaar dit mooie boek daarover, in een aantrekkelijke stijl.
Het eerste hoofdstuk heet: Over een weggelopen vrouw van een diaken. De hoogleraar begint zo: ‘Ook de Vroege Kerk had te maken met bedieningen van zelf-aangestelde profeten. In Frankrijk trok Marcus rond. Hij had het vooral voorzien op knappe vrouwen. Lees over schuldbelijdenis en vergeving. Ontdek waarom de apostel Johannes uit het zwembad wegvluchtte. Ze was beeldschoon. Dat vond Marcus ook. Ze had hem ontmoet toen…’
Om jongvolwassenen (en ook ouderen) nieuwsgierig te maken nog enkele andere voorbeelden: Hoe ga je om met Schriftkritiek? Waarom zou ik de Bijbel geloven? Was Jezus maar een gewoon mens? Hoe moet ik bidden? Wat moet ik bidden? Mag er ruzie zijn over vormen en tradities? Gebeuren er nog wonderen? Ben jij een pelgrim? Hoe ga je om met ziekte? Enzovoort.
De psalmen liggen Zuiddam wel erg na aan het hart. Waarom zingen ze in veel kerken nog steeds die oude en oudtestamentische psalmen? Zonder te beweren dat de eerste christenen nooit een ander lied zongen, stelt de hoogleraar dat de eerste christenen op de vraag ‘Waarom zingen jullie zo graag de psalmen?’ steevast antwoordden: ‘Dat waren de liederen die Jezus zong!’
Maar Zuiddam vertelt meer: ‘Niet alleen in de Vroege Kerk, maar de hele kerkgeschiedenis door, hebben gelovigen het boek van de psalmen gebruikt als gebedenboek. Eeuwenlang hebben christenen daarom wekelijks of maandelijks het Psalmboek (onberijmd) doorgebeden’. Vervolgens legt de professor dat aan de hand van voorbeelden duidelijk uit. De vraag dringt zich op: Willen wij daar ook van leren?
Een vraag die met het voorgaande samenhangt, is: Wat moeten we eigenlijk met het Oude Testament? Opnieuw wezen de eerste christenen op hun Zaligmaker en ook op de apostelen. Zowel Jezus als Paulus en Petrus noemde het Oude Testament immers de Schriften! Onderzoekt de Schriften. De Vroege Kerk stelde zich graag onder hun gezag.
